Thoát vị thành bụng: Triệu chứng và cách điều trị

Thoát vị thành bụng xảy ra khi cơthành bụng bị hởhay yếu. Sựkhiếm khuyết này gây ra một khối lồi trên bụng. Khi cơthànhbụng bịkéo căng hơn, làm tăng áp lực trong khoang bụng, thì khối này càng to hơn, xuất hiện rõ ràng hơn

Ví dụ như khi nâng một vật gì lên, khi ho, khi làm việc quá mức, hoặc thậm chí khi rặn lúc đi tiêu. Hãy tưởng tượng điều này tương tự như một quả bóng đang được bơm căng lên trong một cái thùng rỗng có một cái lỗ trên thành thùng. Một phần quả bóng đang được bơm lên đó sẽ phình ra qua cái lỗ đó, cũng giống như một phần ruột bị tống ra khỏi khoang bụng qua cái lỗ thoát vị trên thành bụng.

I. TRIỆU CHỨNG CỦA THOÁT VỊ THÀNH BỤNG:

Triệu chứng của thoát vị bao gồm đau, tức và xuất hiện một khối u phình trên thành bụng hay ở vùng. bẹn. Biến chứng của thoát vị thành bụng:

Biến chứng nghiêm trọng nhất của thoát vị thành bụng là khối thoát vị bị nghẹt. Ruột và các thành phần lân cận bị xiết chặt ở trong túi thoát vị, máu không tới được để nuôi các thành phần này, khiến cho tạng thoát vị có nguy cơ bị hoại tử. Phương pháp duy nhất trong trường hợp thoát vị nghẹt là phẫu thuật.

II. THOÁT VỊ THÀNH BỤNG THƯỜNG GẶP Ở ĐÂU:

Vị trí thường gặp nhất của thoát vị thành bụng là ở vùng bẹn (hay còn gọi là vùng háng). Có một số nguyên nhân giải thích điều này. Thứ nhất, ở vùng bẹn là đây là chỗ yếu nhất của thành bụng về mặt giải phẫu, nơi không được bao phủ cơđầy đủ. Thứ hai, do tưthế đứng thẳng của con người, vùng này giống nhưđáy của một cái thùng, nơi chịu lực nhiều nhất. Sự kết hợp hai yếu tố trên, qua thời gian dài có thể làm yếu đi những thành phần chống đỡ ở đây, làm rộng thêm bất kì một cái lỗ có sẵn nào trên thành bụng ở đây, hoặc tự nó bị rách và tạo ra những lỗ mới.  Thường có nhiều dạng thoát vị, các dạng này có thể cùng xuất hiện một lúc, đó là thoát vị trực tiếp, thoát vị gián tiếp, thoát vị đùi, việc phân biệt này dựa vào cách đi của ống thoát vị từ trong khoang bụng ra đến vùng bẹn. Còn một dạng thoát vị nữa là thoát vị trên rốn, với khối thoát vị ở trên rốn, thoát vị này thường không đau. Ngoài ra thoát vị cũng có thể xảy ra ngay tại rốn và được gọi là thoát vị rốn.

III. CÁC LOẠI THOÁT VỊ THÀNH BỤNG:

Các loại thoát vị thành bụng thường gặp bao gồm:

o   Thoát vị vùng bẹn-đùi: thoát vị bẹn trực tiếp; thoát vị bẹn gián tiếp; thoát vị bẹn thể kết hợp; thoát vị đùi

o   Thoát vị thành bụng trước: thoát vị rốn; thoát vị thượng vị; thoát vị spigelian

o   Thoát vị vết mổ

o   Thoát vị lưng: thoát vị tam giác lưng trên; thoát vị tam giác lưng dưới

o   Thoát vị vùng chậu: thoát vị bịt; thoát vị toạ; thoát vị đáy chậu

Thoát vị thành bụng thường xuất hiện rõ khi người bệnh có những hoạt động làm tăng áp lực trong bụng nhưchạy nhảy, vận động mạnh, ho, rặn… Có những trường hợp thoát vị xuất hiện cả khi người bệnh nghỉ ngơi.

Thoát vị thành bụng không những gây ra triệu chứng nhưđau, hạn chế vận động, thẩm mỹ xấu, mà còn có thể có những biến chứng nguy hiểm nhưnghẹt gây hoại tử ruột, mạc treo ruột.

IV. ĐIỀU TRỊ THOÁT VỊ THÀNH BỤNG:

Điều này đòi hỏi phải phẫu thuật. Tuỳ theo dạng thoát vị mà có những phương pháp phẫu thuật khác nhau. Một phẫu thuật chuẩn bao gồm những quá trình sau : vô cảm, vô khuẩn phẫu trường, rạch một đường mổ vùng thoát vị để đưa từng đoạn ruột vào ổ bụng, cách ly vùng mô lành, xác định ranh giới lỗ thoát vị, sau đó đóng lỗ thoát vị, có thể bằng các mũi khâu hay đặt vào đó một miếng plastic để bịt kín lỗ thoát vị. Việc bịt lỗ thoát vị bằng các mũi khâu có thể làm căng, giằng co các mô xung quanh. Nếu sự giằng co này quá sức chịu đựng của mô có thể làm rách và nhưvậy tạo lên một lỗ thoát vị mới. Với một tỉ lệ đáng kể các trường hợp bị thoát vị qua những lỗ rách sau mổ này, nhất là ở vùng bẹn đã khiến các nhà ngoại khoa tìm kiếm những phương pháp mới để có thể khâu nối an toàn và chắc chắn, nhất là những lớp sâu bên trong của thành bụng, nhằm cải thiện kết quả phẫu thuật. Với mục đích tạo một chỗ khâu nối chắc chắn, tránh việc giằng co các thành phần kế cận, một kĩ thuật mới cho phép che chắn lổ thoát vị bằng một miếng lưới ghép vào bằng plastic. Miếng lưới làm bằng vật liệu bền vững, được khâu vào mép của lỗ thoát vị, từ đó tại tạo lại cấu trúc giải phẫu bình thường, kết hợp một cách chặt chẽ với các cấu trúc lân cận. Phương pháp này sau một thời gian áp dụng đã được chứng minh là một phương pháp rất hiệu quả. Sau khi lỗ thoát vị đã được bịt lại, các lớp bên trên và da cũng được khâu lại theo đúng cấu trúc giải phẫu, thường các mũi khâu này dùng chỉ tan. Mổ nội soi thoát vị thành bụng Nhiều yếu tố đã khiến việc mổ thoát vị thành bụng gần đây phát triển một phương pháp mới, đó là mổ thoát vị qua nội soi. Thực ra phương pháp này vẫn áp dụng kĩ thuật mổ cũ, nhưng được thực hiện trên những bệnh nhân đã từng bị thoát vị tại cùng một vị trí. Với phẫu thuật lần đầu, vết mổ đã làm một phần nào các cấu trúc tại vị trí thoát vị dù đã được hàn gắn lại, nhưng vẫn xê dịch đi so với giải phẫu thông thường. Với tiến bộ mới này cho phép thực hiện tiến trình trên nhưng với một đường rạch nhỏ hơn. Bác sĩ phẫu thuật vẫn có thể đưa tay vào túi thoát vị, gỡ khối thoát vị, và đặt miếng lưới ghép nhưng với một đường rạch nhỏ hơn nhiều. Ưu điểm rõ ràng của phương pháp này là có thể áp dụng với mọi vị trí ở vùng bẹn, làm giảm nguy bị thoát vị tái phát, đồng thời giảm bớt đau đớn cho bệnh nhân trong giai đoạn hậu phẫu. Nhược điểm của phương pháp là : cần gây mê toàn thân khi thực hiện, tăng nguy cơ tổn thương các mạch máu vùng bụng, và những tác dụng của việc đặt một miếng lưới ghép về lâu dài chưa được biết rõ. Dùng tia laser trong điều trị thoát vị thành bụng. Đây là một vấn đề được nhiều người quan tâm. Có một thời gian, có thông tin giới thiệu một phương pháp phẫu thuật gọi là “phẫu thuật thoát vị thành bụng bằng tia laser” . Mặc dù tia laser được ứng dụng để rạch mô khi mổ, tách rời các mô, nhưng thực tế thì chưa có ứng dụng nào của tia laser trong phẫu thuật thoát vị thành bụng. Không thể dùng tia laser để tái tạo sửa chữa cấu trúc giải phẫu cơ thể, nó chỉ là một dụng cụ để cắt, rạch mà thôi. Những hi vọng rằng với việc cắt bằng tia laser có thể giúp giảm đau cho bệnh nhân vẫn chưa được chứng minh là có cơ sở. Bởi vì, những đau đớn sau mổ phần lớn xuất phát từ những vết khâu ở những mô sâu, chứ không phụ thuộc vào việc vết mổ đã được thực hiện như thế nào, và bằng phương tiện gì. Các phương pháp vô cảm dùng trong phẫu thuật mổ thoát vị thành bụng . May mắn là các cuộc mổ thoát vị thành bụng có thể thực hiện dưới nhiều phương pháp vô cảm khác nhau (ngoại trừ ở trẻ em). Với các dụng cụ và phương tiện theo dõi hiện đại, phương pháp gây mê toàn thân hiện nay rất an toàn. Tuy nhiên nhà ngoại khoa có thể chọn thực hiện cuộc phẫu thuật với bệnh nhân mê hay bệnh nhân chỉ được gây tê tại chỗ tại vùng kết hợp dùng thuốc giảm đau an thần cho bệnh nhân. Việc chọn lựa phương pháp vô cảm nào rất được quan tâm, nó tuỳ theo từng bệnh nhân, theo tổng trạng, theo sức khoẻ và nhiều yếu tố liên quan khác.

V. PHÒNG NGỪA BỆNH THOÁT VỊ THÀNH BỤNG:

Các yếu tố dẫn đến thoát vị nằm ngoài khả năng của mỗi người. Một vài yếu tố là do di truyền, một vài yếu tố khác hình thành trong quá trình trưởng thành của mỗi cá nhân. Việc sắp xếp các cấu trúc, độ bền vững của chúng ảnh hưởng rất nhiều đến nguy cơtương đối của bệnh này. Nguy cơ trên có thể gia tăng khi ta phải thường xuyên mang vác vật nặng, tưthế đi không đúng, hay khi gặp những vấn đề về tăng cân.