Nấm miệng thường xảy ra ở trẻ độ sơ sinh đến một tuổi ( gặp ở trẻ đẻ non nhiều hơn ở trẻ đủ tháng nhưng lại hiếm thấy ở trẻ dưới một tuần tuôi ), và có thể tái đi, tái lại.

I. NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH NẮM MIỆNG:

+ Bệnh gây ra bởi nấm Candida albicans. Đây là một loại nấm vẫn ký sinh bình thường  trên cơ thể ở phần lớn người
+ Trưởng thành  cũng như ở trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên  ( đặc biệt là ở những vùng tương đối ẩm ướt như  niêm mạc miệng,
+ Ruột, âm đạo, bẹn và các nếp gấp ở da ) và không gây bệnh. Khi nấm ở niêm mạc miệng cháu phát triển quá mức, cháu có
biểu hiện của “ bệnh nấm miệng ”.
+ Nấm miệng thường gặp ở trẻ em hơn người lớn vì hệ miễn dịch của trẻ chưa trưởng thành, và thường gặp ở trẻ đẻ non
hơn trẻ đủ tháng vì trẻ đẻ non nhận được lượng kháng thể từ mẹ truyền sang ít hơn trẻ đủ tháng.

Có một số yếu tố làm dễ cho bệnh nấm miêng ở trẻ:

o    Trẻ đang sử dụng kháng sinh ( làm rối loạn hệ vi khuẩn chí )

o    Trẻ bị hăm bẹn, dễ gây nhiễm nấm bẹn và lan ra vùng khác do tiếp xúc.

o    Không giữ vệ sinh tốt

o    Mẹ bị nhiễm nấm ( đầu vú hoặc phần phụ ngoài ). Những bà mẹ đang dùng kháng sinh, steroid, thuốc kháng axit…,
bị stress, dị ứng, hay ăn đồ ngọt…cũng dễ nhiễm nấm hơn những người khác và đễ lây lan sang cho trẻ

II. TRIỆU CHỨNG BỆNH NẤM MIỆNG:

Nấm miệng biểu hiện bằng các đốm hoặc mảng trắng đục hoặc vàng nhạt nổi cộm lên trên lưỡi và niêm mạc miệng.
Những đốm này sẽ nhanh chóng lan ra khắp miệng ( lưỡi, lợi, niêm mạc miệng kể cả vòm họng ), Cháu sẽ bỏ bú vì đau
miệng.  Nếu nấm miệng dày, khi rà miệng để tẩy các mảng nấm có thể sẽ để lại lớp nhiêm mạc bên dưới trầy đỏ và đôi khi
gây chảy máu khiến trẻ bị đau. Nên nếu phát hiện cháu bị nấm miệng nên điều trị ngay để tránh tình trạng này.

Nhiễm nấm có thể lây từ trẻ sang mẹ và ngược lại .

Trẻ lớn có thể bị nấm móng nếu trẻ bú tay khi bị nấm miệng

III. ĐIỀU TRỊ BỆNH NẤM MIỆNG:

Rà miệng cho trẻ bằng các loại thuốc kháng nấm thích hợp như:

Miconazole ( Daktarin ) : ống kem

Nystatin ( viên 500.000 UI; ống kem : 100.000 UI= 10g; huyền dịch )

Đối với thuốc dạng viên, nên tán thật mịn, hòa với dung dịch Nabica 1,4% ( Natri Bicarbonat mười bốn phần ngàn )
hoặc với nước sôi nguội trước khi sử dụng.

Chú ý:

Nên rà miệng cho cháu sau bú khoảng hai giờ để sữa xuống hết tá tràng, tránh gây nôn và để thời gian tiếp xúc với
thuốc được lâu.

Để rà miệng cho cháu, cần rửa tay sạch sẽ ( nhờ bấm gọn móng tay ), quấn gạc đã hấp vào ngón trỏ, cho một ít
thuốc lên gạc và rà miệng cho cháu. Nhớ rà khắp miệng cho cháu, gồm:  mặt trong hai má, trên và dưới lưỡi, Mặt
trong và ngoài của lợi, hàm ếch ( nóc hàm ). Khi rà lưỡi, cần cẩn thận, không đưa ngón tay vào quá sâu trong
miệng cháu gây nôn. Khi “bóc” các mảng nấm ra, có thế thấy lớp nhiêm mạc bên dưới trầy đỏ và đôi khi gây chảy
máu. Nhưng nếu rà không kỹ, nấm sẽ nhanh chóng lan tràn ra trở lại.

Nhớ tiếp tục rà miệng cho cháu thêm hai ngày với thuốc kháng nấm sau khi đã hết nấm

Có thể rà  miệng cho cháu  tối đa ba đến bốn lần trong  một ngày, nhiều nhất là 7 ngày. Sau đó nếu cháu không đỡ,
nên tham khảo ý kiến Bác sỹ sơ sinh để được sử dụng các loại kháng nấm khác ( Diflucan….)

2. Hấp hoặc Luộc núm vú, bình bú : trong 5-7 phút sau mỗi lần bú ( nếu cháu bú bình )

3. Điều trị nấm bẹn nếu có & điều trị nhiễm nấm cho mẹ ( phần phụ, núm vú ) .

4. Dự phòng:

+ Rà miệng cho trẻ ngày một lần với dung dich Nabica 1,4 % và cho trẻ uông ít nước sau bú ( sữa cặn đọng lại trên
lưỡi cháu sau bú tạo điều kiện cho nấm dễ phát triển ). Đã có trường hợp báo cáo tử vong trẻ sơ sinh do rà miệng
bằng mật ong ( bị nhiễm khuẩn loại có nội độc tố ). Do đó, không nên sử dụng mật ong để rà miệng cho trẻ sơ sinh
& trẻ nhỏ.

+ Luộc núm vú, bình bú sau mỗi lần sử dụng

+ Điều trị nấm bẹn cho trẻ và điều trị nấm cho mẹ ( nếu có )

Làm gì khi các triệu chứng của nấm không cải thiện:

Nấm không nhìn thấy được bằng mắt thường và nó tồn tại xung quanh ta ( trên cơ thể người, dụng cụ, môi trường sống). Vì vậy,
cho dù trẻ đã được điều trị các triệu chứng của nhiễm nấm ( bằng thuốc hay các phương thuốc tự nhiên), trẻ vẫn thường xuyên
tiếp xúc với nguồn bệnh là nấm và luôn luôn có khả năng tái nhiễm.
Trong trường hợp trẻ hoặc bà mẹ bị nhiễm nấm đã được điều trị nhưng các triệu chứng vẫn dai dẳng hoặc đã khỏi nhưng hay tái
phát, Điều đó có nghĩa là có sự hiện diện của nấm trong nhà, đồ gia dụng và các thành viên khác trong nhà phải điều trị nấm triệt
để ( nếu có ). Có một số biện pháp để loại trừ các nguy cơ trên:

1.      Điều trị nấm triệt để cho tất cả các thành viên trong gia đình ( nếu bị nhiễm nấm) và luôn luôn giữ môi trường trong nhà
sạch sẽ, khô ráo và thoáng khí. Nên để ánh sáng mặt trời chiếu vào nhà, nhất là nắng buổi sáng.

2.      Thường xuyên rửa tay sạch sẽ với xà phòng, đặc biệt là trước khi chăm sóc hoặc chơi đùa với trẻ.

3.      Không dùng chung bồn tắm và nên làm khô ráo bồn tắm sau khi sử dụng

4.      Khăn, quần áo, màn, ra giường, đệm lót cho trẻ cần được khử nấm và các bào tử nấm. Nên giặt các vật dụng này với
nước càng nóng càng tốt với bột giặt khử nấm ( hoặc cho một muỗng giấm vào lần xả cuối cùng khi giặt ) và phơi quần áo
khô ráo đưới ánh nắng mặt trời ( vào mùa thu đông, có thể là hoặc sấy quần áo thay thế )

5.      Bàn chải đánh răng có thể là nơi nấm phát triển. Không sử dụng chung bàn chải đánh răng, và thay bàn chải mới khi bắt
đầu điều trị và thay thêm lần nữa sau khi đã điều trị khỏi.

6.      Đồ chơi của trẻ nên thường xuyên được rửa với xà phòng và thuốc tấy. Không cho trẻ xử dụng chung đồ chơi, núm vú giả
và bất cứ vật dụng gì mà trẻ có thể đưa lên miệng.

7.      làm sạch giường, bàn, khu vực chơi, sinh hoạt của trẻ với xà phòng và thuốc tẩy. luôn giữ khô ráo các khu vực này.

8.      Luộc sôi núm vú, bình bú, bơm hút sữa trong 20 phút mỗi ngày ( để khử bào tử nấm ). sau khi cá triệu chứng nấm đã khỏi,
thay các dụng cụ này.