Uống thuốc như thế nào cho hiệu quả?

Hỏi: Tôi nghe nói nếu sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cách sẽ dẫn đến hiện tượng vi khuẩn kháng thuốc, như vậy có đúng không và xin có biết phải uống thuốc như thế nào cho hiệu quả?

Đáp: Có rất nhiều trường hợp tự ý dùng kháng sinh không đúng chỉ định, không đúng cách. Hậu quả của việc dùng thuốc không đúng chỉ định , không đúng cách là tình trạng kháng kháng sinh rất phổ biến, làm cho nhiều loại bệnh nhiễm trùng trở nên khó điều trị hơn và phải dùng kháng sinh thế hệ mới rất tốn kém. Nghĩa là một loại kháng sinh trước đây dùng rất tốt thì nay không còn tác dụng gì nữa,hoặc một loại bệnh trước đây điều trị rất đơn giản nhanh khỏi thì nay điều trị rất khó khăn và bệnh có thể diễn biến dẫn đến tình trạng rất trầm trọng.

Muốn dùng kháng sinh cho đúng cần phải tuân thủ các nguyên tắc sau:
Chỉ sử dụng kháng sinh khi có nhiễm khuẩn. Các tác nhân gây bệnh không phải chỉ có vi khuẩn mà còn có virus, ký sinh trùng, nấm… Các kháng sinh thông dụng hầu như chỉ có tác dụng với vi khuẩn, không có tác dụng với virus,nấm và ký sinh trùng.Hơn nữa, đối với mỗi loại kháng sinh chỉ có tác dụng với một loại vi khuẩn nhất định, chứ không phải với tất cả các loại vi khuẩn.Đối với bệnh đường hô hấp,nguyên nhân rất phổ biến là do các loại virus, trong trường hợp này dùng kháng sinh sẽ không có tác dụng mà làm cho bệnh nhân mệt mỏi và tốn kém hơn.

Phải lựa chọn kháng sinh hợp lý, việc lựa chọn này phải căn cứ vào một số yếu tố sau:
- Độ nhạy của kháng sinh đối với vi khuẩn và vị trí của ổ nhiễm khuẩn.Căn cứ tốt nhất là kháng sinh đồ, trong trường hợp không có khả năng làm kháng sinh đồ,thầy thuốc sẽ dựa vào kinh nghiệm của mình đối với từng loại nhiễm khuẩn ở những cơ quan khác nhau để cho loại kháng sinh phù hợp nhất.
- Lựa chọn kháng sinh theo cơ địa bệnh nhân: Cần phải xem cơ địa bệnh nhân để lựa chọn loại thuốc kháng sinh thích hợp.
- Phối hợp kháng sinh: Nếu phối hợp đúng sẽ làm tăng cường tác dụng của mỗi thuốc kháng sinh.Trái lại nếu phối hợp sai sẽ dẫn đến giảm, mất tác dụng hoặc gây độc hại cho cơ thể.
- Khi đã có chỉ định dùng loại kháng sinh nào đó cần dùng liều cao ngay từ đầu và dùng hết đợt, mặc dù người bệnh đã hết triệu chứng lâm sàng, về nguyên tắc là phải dùng cho đến khi hết vi khuẩn trong cơ thể 2-3 ngày.