Bệnh tăng khi thời tiết giao mùa

Vào thời điểm chuyển mùa, những "ca bệnh mùa đông" bắt đầu tăng lên. Nguyên nhân chính là do thời tiết thay đổi đột ngột, lúc khô hanh lúc ẩm ướt, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh sinh sôi và phát triển. Trong khi đó cơ thể con người chưa kịp thích nghi với sự thay đổi của môi trường, thân nhiệt mất ổn định, khả năng đề kháng suy giảm. Vì vậy, ai cũng có thể bị nhiễm bệnh nếu như không biết cách phòng ngừa. Các bệnh thường gặp nhất trong mùa này là các bệnh hô hấp, khớp,bệnh tiêu hóa và bệnh ngoài da.
1- Các bệnh đường hô hấp
Vào tiết giao mùa, các bệnh phổi - phế quản thường phát triển mạnh. Khi cơ thể nhiễm lạnh, đường hô hấp trên bị ảnh hưởng đầu tiên gây nên viêm mũi, viêm họng, xoang, từ đó lan xuống khí phế quản và nhu mô phổi gây viêm phế quản, viêm phổi. Vì bệnh này rất nhạy cảm và khó thích ứng với mùa thu lúc nóng, lúc lạnh nên cơ thể dễ bị cảm cúm. Vì vậy, chúng ta phải có thói quen rèn luyện sức khoẻ để tránh rét ngay từ mùa thu, phải chú ý đến thời tiết để mặc thêm quần áo hoặc cởi ứng đối với sự biến đổi thất thường của khí hậu, dẫn đến viêm đường hô hấp, vì vậy phải chú ý phối hợp điều trị dựa theo đặc điểm dễ tái phát, khó khỏi hẳn của bệnh viêm phế quản.

Mùa thu cây cỏ khô héo, những chất gây dị ứng trong không khí tương đối nhiều, đây cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh viêm phế quản. Cách tốt nhất là tránh tiếp xúc với những chất gây dị ứng. Phải cải thiện môi trường trong nhà, bảo đảm cho không khí lưu thông, không có bụi bặm và ô nhiễm.

Dưới đây là những bệnh đường hô hấp bạn nên đề phòng:

Bệnh cảm cúm
Đây là bệnh dễ mắc nhất trong thời tiết chuyển mùa. Bệnh dễ lây lan khi tiếp xúc trong môi trường kín hoặc đông người. Cảm và cúm đều do virus gây nên và khả năng nhiễm bệnh phụ thuộc vào hệ miễn dịch của mỗi người.
Hiện nay, bạn có thể phòng ngừa cúm bằng cách tiêm phòng vaccin. Tuy nhiên, virus cúm là loại virus biến đổi khá nhanh nên phòng bệnh là tốt nhất để bảo vệ sức khoẻ. Theo các nhà nghiên cứu, người có nguy cơ mắc cảm cúm cao nên sử dụng vitamin C và kẽm như những "thuốc" phòng ngừa. Người bệnh dùng 1,5 - 4g vitamin C mỗi ngày sẽ giảm được 30% thời gian cảm cúm. Còn kẽm thì có tác dụng ngăn cản rhiovirus (virus cảm) nhiễm vào cơ thể hoặc giảm thời gian ốm của người bệnh xuống.

Hen phế quản:
Phế quản của người bị hen rất nhạy cảm với mọi kích thích gây bệnh. Kích thích đó có thể là các dị nguyên từ bên ngoài như phấn hoa, hoá chất, bụi sinh vật, nấm, mốc, vi khuẩn, bụi vô cơ... hay có nguồn gốc tại trong cơ thể người bệnh: nội tiết tố, những thay đổi của môi trường bên trong cơ thể... Phòng tránh bệnh chủ yếu là phải loại trừ được các yếu tố gây bệnh như tránh lạnh, tránh bụi, kỳ sinh vật, nấm mốc, phấn hoa... Điều trị bệnh phải nhanh, có hiệu quả, cắt được cơn hen trong thời gian ngắn, không để cơn hen phát triển thành ác tính.

Viêm khí - phế quản cấp:
Các tác nhân gây viêm khí - phế quản cấp khi giao mùa thường là virus cúm influenza A và B, các virus parainfluenza, virus hợp bào hô hấp, virus hạch, virus đường mũi và các loại khác. Phòng bệnh chủ yếu là giữ ẩm, không để lạnh và chỉ dùng kháng sinh thông thường chống bội nhiễm.

Viêm phổi:
Yếu tố gây bệnh là S.pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, các virus hô hấp, Chlamydia pneumoniae, H.influeza... Bệnh rất nguy hiểm đối với người cao tuổi và trẻ nhỏ vì sức đề kháng và khả năng chịu lạnh kém. Việc phòng viêm phổi vì thế rất quan trọng.
Ngoài giữ ấm, tránh lạnh, tránh ẩm, tránh gió lùa... nếu thấy có các triệu chứng như ho nhiều, sốt cao kéo dài, khó thở... bệnh nhân cần đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Ngoài ra, cần đề phòng viêm phổi mắc phải tại bệnh viện, bệnh có tỷ lệ tử vong cao. Nguyên nhân gây bệnh là các vi khuẩn bệnh viện đã kháng với một hoặc nhiều kháng sinh, rất nguy hiểm cho bệnh nhân nằm viện, đặc biệt là người bệnh nặng, người già, trẻ em.

Giãn phế quản:
Mùa đông là mùa giãn phế quản ướt (giãn phế quản xuất tiết) biểu hiện rõ nhất, và có tỷ lệ "trở bệnh" cao nhất. Người bệnh có biểu hiện chủ yếu là ho khạc nhiều đờm, nguyên nhân thường do vi khuẩn. Lạnh là yếu tố kích thích phế quản xuất tiết niêm dịch, ứ đọng trong các phế quản là môi trường thuận lợi cho nhiễm khuẩn phát triển. Chống lạnh, chống nhiễm khuẩn cần được đặc biệt chú ý.

Ho ra máu:
Ho ra máu chịu ảnh hưởng rất nhiều của yếu tố thời tiết. Sự thay đổi về nhiệt độ và khí áp ảnh hưởng đến ho ra máu rõ rệt nhất. Nhiễm khuẩn cũng đóng vai trò nhất định trong khởi phát bệnh. Phòng chống bệnh này chỉ có cách duy nhất là giữ ấm cơ thể, đặc biệt vùng mũi, họng.
Suy hô hấp:
Suy hô hấp mùa lạnh thường do nhiễm khuẩn, ở người có bệnh phổi - phế quản mạn tính, ở người nhiễm virus (cúm...). Suy hô hấp do nhiễm khuẩn điều trị đơn giản, hiệu quả hơn suy hô hấp ở người bệnh phối mạn tính. Suy hô hấp sau cúm thường rất nặng, tử vong cao.

2- Các bệnh về khớp
Do thời tiết lạnh, ấm nên các bệnh xương khớp có dịp hoành hành. Viêm khớp dạng thấp, thấp tim và gout là 3 bệnh dễ lên những đợt cấp tính nhất trong tiết giao mùa này. Đối với các bệnh viêm khớp, khi trời lạnh, điều cần làm đầu tiên chính là giữ ấm cơ thể, đặc biệt là chân tay. Hạn chế ra ngoài khi trời quá lạnh, mưa phùn. Những người bị bệnh gout cần phải kiêng hoàn toàn rượu, bia và hạn chế các món ăn giàu đạm, giàu chất béo.
Viêm khớp dạng thấp là bệnh khớp mãn tính kéo dài nhiều năm và có thể gây những di chứng nặng nề như: dính biến dạng khớp. Triệu chứng của bệnh là viêm nhiều khớp (viêm cổ tay, bàn tay, đốt tay, khớp chân...) và diễn biến kéo dài. Người bệnh cũng có thể bị cứng khớp vào buổi sáng, gây khó cử động các khớp và kéo dài hàng giờ. Nếu thấy có các triệu chứng kể trên bạn cần đi khám và điều trị ngay. Nếu để kéo dài sẽ xuất hiện tổn thương ở sụn khớp và đầu xương, người bệnh có nguy cơ bị biến dạng khớp, dính khớp, cứng khớp và mất khả năng vận động của khớp
Bệnh gout là bệnh chủ yếu ở nam giới trên 30 tuổi, sống tại thành thị. Tuy bệnh gút là do ăn uống thừa chất, nhưng tiết trời lạnh, ấm sẽ làm các khớp đau nhức hơn.

3- Bệnh đường tiêu hóa
Mùa thu cũng làm cho nhiều người bị tái phát bệnh dạ dày. Do sự kích thích của không khí lạnh, lượng hitamin trong máu tăng lên, dịch chua trong dạ dày bài tiết nhiều, đường tiêu hoá bị co bóp mạnh, làm giảm sức đề kháng và tính thích ứng với khí hậu của cơ thể. Ngoài ra, không khí mát lạnh cũng khiến chúng ta ăn ngon miệng hơn và nhiều hơn, làm tăng thêm gánh nặng cho đường tiêu hóa, khiến bệnh dạ dày dễ tái phát. Những người bị bệnh này, ngoài việc phải chú ý mặc ấm, còn cần rèn luyện sức khoẻ để giảm bớt khả năng phát bệnh, chú ý ăn uống cho khoa học mỗi bữa, không nên ăn quá no và nên chia làm nhiều bữa, ăn có giờ giấc, không hút thuốc lá và uống rượu.

4- Bệnh huyết áp,  thần kinh
Mùa thu mưa nhiều, nhiệt độ thấp, ảnh hưởng đến huyết áp, thần kinh. Có nhiều người cảm thấy buồn bực, trầm cảm. Khí hậu ẩm ướt tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi nảy nở, khiến cho cơ thể dễ mắc các bệnh đường tiêu hoá và bệnh da liễu. Muốn khắc phục những ảnh hưởng của khí hậu mùa thu, trước tiên phải tăng cường khả năng thích ứng đối với môi trường, trước đó căn cứ theo khí hậu để áp dụng biện pháp phòng chống thích hợp. Mùa này cũng dễ bị ký sinh trùng và muỗi đốt, nên bị đỏ tấy và ngứa, sau khi gãi loét da bị nhiễm khuẩn, mưng mủ... Vì vậy, sau khi bị muỗi đốt không nên gãi, có thể bôi dầu bạc hà cho giảm viêm và đỡ ngứa.

5- Cơ thể bị nhiệt
Khí hậu khô hanh trong mùa thu cộng thêm những thói quen không có lợi cũng dễ làm cho cơ thể bị nhiệt. "Nhiệt" là do các bộ phận trong cơ thể điều tiết không tốt gây nên. Thường là, trước khi bị nhiệt không có triệu chứng rõ rệt, nhưng sau khi bị nhiệt sẽ xuất hiện những triệu chứng như: tim đập nhanh, cả người nóng bừng, miệng và môi khô, bồn chồn không yên, nếu nghiêm trọng còn xuất hiện những triệu chứng như: loét miệng, viêm họng... ảnh hưởng đến việc ăn uống.

Để tránh bị nhiệt, theo lời khuyên của chuyên gia, trước hết phải tạo cho mình một thói quen tốt trong cuộc sống hàng ngày, nghỉ ngơi có giờ giấc, không nên thức khuya, ăn uống có giờ giấc và có định lượng, không nên bỏ bữa, cũng không nên ăn quá no. Thứ hai là ăn nhiều đồ ăn mát, chẳng hạn như rau có lá xanh thẫm, dưa chuột, cam, trà xanh đều có tác dụng giải nhiệt, còn cà rốt có hiệu quả rất tốt giúp tránh cho môi bị khô nẻ.
Trong thời gian bị nhiệt, không nên ăn cay, uống rượu, hút thuốc lá, phải chú ý giữ vệ sinh răng miệng, thường xuyên súc miệng, uống nhiều nước, đồng thời uống thuốc giải nhiệt dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Nếu nhiệt hơn một tuần vẫn không đỡ thì cần phải đến bệnh viện điều trị. n