Dịch bệnh là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới chỉ số thông minh (IQ) của trẻ. Trẻ bị tiêu chảy, tả, thương hàn… thường giảm khả năng nhận thức, có thể mất 10 điểm IQ so với bé không mắc bệnh.

Ảnh: Nam Phương.

Phó giáo sư Nguyễn Thị Lâm, Phó Viện trưởng Viện dinh dưỡng quốc gia (Bộ Y tế), đưa ra thông tin này tại hội thảo Dịch bệnh và nguy cơ ảnh hưởng chiều cao, chỉ số thông minh ở trẻ, diễn ra ở Hà Nội vào ngày 26/7.

Ngoài những yếu tố như di truyền, dinh dưỡng, chăm sóc trong giai đoạn bài thai…, những nghiên cứu gần đây cho thấy có sự liên hệ giữa IQ và sức khỏe. Trẻ mắc bệnh nhiễm khuẩn và đường ruột thì trí thông minh cũng bị giảm sút

“Tại Việt Nam dịch tay chân miệng đang bùng phát mạnh ở các tỉnh miền Nam, với nhiều trường hợp bị biến viêm não cấp, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh của trẻ. Điều đáng lưu ý, sự suy giảm trí tuệ từ dịch bệnh đôi khi có thể là vĩnh viễn”, phó giáo sư Lâm khuyến cáo.

Bên cạnh đó, theo bác sĩ Hà Vinh, Bệnh viện Nhiệt đới TP HCM, các bệnh nhiễm trùng đường ruột cũng ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ. Một khảo sát tại Brazil với gần 200 trẻ cho thấy, trong 2 năm đầu đời nếu trung bình bé bị 7 đợt tiêu chảy thì lúc 7 tuổi sẽ thấp hơn 3,6 cm so với bạn cùng lứa tuổi không mắc bệnh. Trẻ bị giun khi lên 7 cũng sẽ thấp hơn các bạn khác 4,6 cm.

“Như vậy trẻ có nguy cơ giảm tới 8,2 cm chiều cao nếu vừa bị tiêu chảy vừa có giun sán trong người. Sau nhiễm trùng đường ruột, khả năng nhận thức của bé cũng giảm”, bác sĩ Vinh nhấn mạnh.

Nguyên nhân là do khi bị nhiễm trùng đường ruột (có tiêu chảy hoặc không), trẻ có nguy cơ mất protein qua đường ruột, giảm hấp thu dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển. Việc tái phân bố năng lượng vào việc chống bệnh cũng dẫn đến tình trạng thiếu hụt năng lượng nuôi dưỡng não.

Cũng theo bác sĩ, dù được bổ sung dinh dưỡng đầy đủ thì trẻ tiêu chảy nhiều lần cũng vẫn bị thấp còi hơn các trẻ khác. Điều này trái với quan niệm thông thường rằng những gì đã mất đi trong lúc trẻ bị tiêu chảy có thể phục hồi hoàn toàn sau khi hết bệnh. Thực tế có những tổn thương không thể phục hồi hoàn toàn như trước được.

Các chuyên gia khuyến cáo, bên cạnh vấn đề dinh dưỡng, để trẻ phát triển tối đa về chiều cao cũng như trí thông minh, cha mẹ cần có biện pháp phòng ngừa bệnh cho trẻ, đặc biệt là những bệnh nhiễm trùng lây truyền qua bàn tay mẹ, người chăm sóc và trẻ.

Một biện pháp phòng bệnh hết sức đơn giản mà nhiều người đang bỏ qua là rửa tay với xà phòng trước khi ăn và sau khi vệ sinh. Theo Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc, 80% bệnh có tỷ lệ mắc cao nhất hiện nay như tiêu chảy, tay chân miệng, thương hàn… đều liên quan đến hành vi không rửa tay bằng xà phòng.

Nam Phương