Cảm, cúm có lây không?

[caption id="attachment_1829" align="alignright" width="300" caption="Ảnh minh họa"][/caption]

Bệnh cảm và cúm thường hay gặp ở mọi lứa tuổi hầu như  trong đời người ta thường bị nhiều hay ít lần. Trước hết cần phân biệt bệnh cảm và cúm có biểu hiện giống nhau và tiến triển khác nhau.

Cảm (common cold) là bệnh ở đường hô hấp trên (mũi họng) do siêu vi trùng nhất là Rhinovirus ở mũi gây ra khi có điều kiện chống đỡ kém. Triệu chứng chính là chảy nước mũi, tắc mũi, hắt hơi có khi đau cổ họng; ít khi bị sốt và mệt mỏi ít hơn. Thường tự khỏi sau vài ngày; nếu có biến chứng như viêm họng, viêm thanh quản (mất tiếng), viêm phế quản, viêm phổi phải được điều trị lâu hơn, có thể gặp ở người già. Cảm có thể xảy ra quanh năm.

Cúm do siêu vi khuẩn Influenza virus, triệu chứng như cảm nhưng nặng hơn, kéo dài hơn dễ gây biến chứng hơn nhất là ở người già. Cúm thường xảy ra từ tháng 12 đến tháng 2. Có thể gây thành dịch lớn như vụ dịch 1918-1919 làm chết 40 triệu người. Đặc biệt ở Tây Ban Nha nên có tên là Grippe (cúm Tây Ban Nha). Triệu chứng nổi bật là đột ngột sốt cao, đau đầu, đau mỏi cơ bắp, đau họng, ho nhiều... Cúm có thể tự khỏi hoặc biến chứng viêm phổi nặng do cúm làm sức đề kháng giảm sút, trẻ con có thể gặp nôn mửa, hôn mê. Những người có bệnh mãn tính và người già dễ bị biến chứng nặng có thể dẫn đến tử vong.

Cảm và cúm có thể lây truyền do nước mũi, tay có siêu vi khuẩn. Có thể có người ít bị hoặc trong vụ dịch không bị là do khả năng miễn nhiễm của cơ thể chống cự lại siêu vi khuẩn (sức đề kháng) khác nhau. Tới nay, cảm do nhiều loại siêu vi trùng khác nhau gây ra cho nên chưa có thuốc tiêm phòng, cúm có thuốc tiêm phòng hiệu quả 50-80%.

Dự phòng và điều trị: tiêm phòng cúm, vệ sinh tay, giữ gìn sức khỏe. Cảm và cúm nhẹ không chữa cũng tự khỏi. Thường chỉ chữa triệu chứng như tắc mũi, giảm đau, giảm sốt (không dùng aspirin) .Cần theo dõi và điều trị kịp thời các biến chứng đặc biệt ở người có bệnh mãn tính và người già. Cúm rất dễ lây thành dịch. Chữa cảm hoặc cúm chủ yếu là chữa triệu chứng chưa có thuốc đặc hiệu (gần đây có Flumadine chữa cúm).

PGS.TS. Dương Xuân Đạm (http://bantinsuckhoe.com)