Chữa phì đại tuyến tiền liệt bằng y học cổ truyền

23 thg 3, 2008

Phì đại tuyến tiền liệt (TTL) là bệnh rất thường gặp ở những người sau tuổi 45, mặc dù là bệnh lành tính, nhưng ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống. 

TTL có nhiệm vụ gì?

Khi mới sinh, TTL có kích cỡ bằng hạt đậu Hà Lan. Tuyến này tiếp tục lớn cho đến khi 20 tuổi, cũng là lúc nó đạt đến kích thước trưởng thành bình thường. Đến 45 tuổi, TTL lại tiếp tục lớn lên thêm, chèn ép niệu đạo và dòng nước tiểu, y học gọi hiện tượng này là phì đại TTL lành tính.

Chức năng chính của TTL là sản xuất ra phần lớn chất lỏng trong tinh dịch để vận chuyển tinh trùng. Khi người ta đạt độ cực khoái, chất lỏng từ TTL trộn lẫn với tinh trùng từ túi tinh (nằm mỗi bên TTL) và tạo thành tinh dịch. Sự co cơ gây xuất tinh, khi đó tinh dịch được đẩy qua niệu đạo ra ngoài. Để bảo đảm tinh dịch không đi vào bàng quang, một vòng cơ tại cổ bàng quang (cơ thắt trong) vẫn bị siết chặt trong quá trình phóng tinh. Cơ vòng (cơ thắt) cũng giữ cho nước tiểu không thoát ra ngoài cùng tinh dịch.

TTL nằm bao quanh phần trên cùng của niệu đạo. Khi TTL khỏe mạnh, không gây ra vấn đề gì cả, nhưng nếu rối loạn xảy ra trong TTL, mô trong tuyến này sẽ phồng lên hoặc lớn lên, gây chèn ép niệu đạo và ảnh hưởng đến khả năng tiểu tiện. 

Những rối loạn

Có ba loại rối loạn có thể ảnh hưởng đến TTL là: viêm, phì đại lành tính và ung thư. Trong đó, phì đại lành tính thường gặp hơn cả. Chứng phì đại lành tính phát triển theo tuổi tác, tác động đến khoảng một nửa số nam giới ở độ tuổi từ 60-70 tuổi, và gần đến 80% ở lứa tuổi ngoài 80.

Nguyên nhân gây phì đại TTL hiện vẫn chưa rõ. Các nhà nghiên cứu cho rằng khi về già, TTL dễ bị các hormone nam, kể cả testerone tác động. Các hormone này làm cho một số mô TTL phát triển. Ngoài ra, còn một số nguyên nhân khác như yếu tố di truyền, lối sống...

Có thể điều trị phì đại TTL theo nhiều cách. Với y học hiện đại thì chữa trị nội khoa, hay ngoại khoa (phẫu thuật bóc khối u, cắt nội soi qua niệu đạo, qua đường vạch từ cổ bàng quang đến u nổi, nong niệu đạo TTL). 

Những bài thuốc hay

Ở phương diện y học cổ truyền, phì đại TTL thuộc chứng "long bế", và được chia ra làm các thể khác nhau, với các triệu chứng và cách chữa trị theo các bài thuốc khác nhau. Chẳng hạn: thể thận âm bất túc - tiểu tiện nhỏ giọt không thông lợi, đau lưng, ù tai, lòng bàn tay, bàn chân nóng, gò má đỏ, miệng khát, chất lưỡi đỏ, rêu ít, thì dùng bài thuốc gồm: thục địa hoàng, xa tiền tử (bọc trong vải) - mỗi loại 15 gr, hoài sơn, phục linh, đan bì, trạch tả, ngưu tất (mỗi loại 9 gr), sơn thù nhục, sơn từ cô (mỗi loại 6 gr), 30 gr hạ khô thảo; thể thấp nhiệt - tiểu tiện không thông lợi, nước tiểu vàng, bụng dưới trướng đau, đại tiện táo, miệng đắng và dính, chất lưỡi đỏ, rêu vàng nhớt, thì dùng bài thuốc gồm: biển súc, cù mạch, mộc thông, thương truật, phục linh (mỗi loại 9 gr), sơn chi, tỳ giải (mỗi loại 12 gr), 6 gr cam thảo, 3 gr địa hoàng, 15 gr xa tiền tử (bọc vải); thể ứ trệ - tiểu tiện nhỏ giọt, đái rắt hoặc bí tiểu, tia nước tiểu nhỏ không mạnh, bụng dưới trướng đầy, thì dùng bài thuốc gồm: 3 gr địa hoàng (cho vào sau), đương quy, sinh địa (mỗi loại 12 gr), sơn xuyên giáp, đào nhân, biển súc, cù mạch, ngưu tất (mỗi vị 9 gr) và 15 gr hoàng kỳ; thể trung khí hạ hãm - lượng tiểu ít mà không thông, người mệt mỏi, ăn không ngon, đoản hơi đoản khí, rêu lưỡi trắng mỏng, thì dùng bài thuốc gồm: đảng sâm, chích hoàng kỳ (mỗi vị 15 gr), 10 gr bạch truật, chích cam thảo, trần bì (mỗi vị 6 gr), thăng ma, sài hồ, tỳ giải, biển súc, mộc thông (mỗi vị 9 gr); thể tỳ thận đều hư - tiểu tiện rắt, đi không hết, tia nước tiểu không mạnh, lưng gối mỏi yếu, sắc mặt trắng bệch, tinh thần mệt mỏi chân tay lạnh, chất lưỡi bệu nhạt, thì dùng bài thuốc, gồm: đảng sâm, trạch tả, xa tiền tử (bọc trong vải), xuyên sơn giáp (mỗi vị 15 gr), 30 gr chích hoàng kỳ, 3 gr nhục quế (cho vào sau), phục linh, đào nhân, hồng hoa (mỗi vị 12 gr), 9 gr vương bất lưu hành.

Cách nấu những bài thuốc trên: nước đầu cho các vị thuốc cùng 750 ml nước, nấu còn 200-300 ml thuốc; nước hai cũng làm tương tự như thế, hòa chung hai nước, chia làm 3-4 lần dùng trong ngày. Mỗi đợt dùng khoảng 1 tuần. 

(VNDOC 's Blog - Theo TN)